W poprzednich artykułach omówiłem cztery główne styla w relacjach międzyludzkich. Warto się teraz przyjrzeć temu jak często każdy z tych stylów występuje. Na podstawie analiz, które wykonałem na bazie ponad 35 letniej praktyki i ponad 35 tysiącach ludzi, z którymi pracowałem bezpośrednio jako doradca, trener czy coach mogę się pokusić o wskazanie następujących proporcji:

• Partnerstwo 15%
• Dominacja 30%
• Gra 35%
• Uległość 20%.

 

To są oczywiście generalne proporcje. W określonych środowiskach, czy grupach zawodowych proporcje stosowanych stylów relacyjnych mogą być inne. A to ze względu na panującą tam specyfikę celów, doboru ludzi i rodzaju zachowań, którymi się wygrywa. I tak w obszarze zachowań dwóch wybranych grupy zawodowych o wyraźnej specyfice wynoszą one:

Wróćmy teraz do naszych ogólnych proporcji stylów komunikacyjnych. Aby skutecznie radzić sobie w sytuacjach, które napotykamy w swoim życiu zawodowym i prywatnym potrzebujemy:

• rozpoznawać style stosowane przez otoczenie
• dobierać właściwy zestaw sił i środków relacyjnych
• rozumieć zarówno ich bieżącą skuteczność jak i dalekosiężne efekty stosowania czyli etykę.

 

Jest to o tyle istotne, że jeśli pracujemy z dużą ilością różnorodnych ludzi, to powinniśmy umieć skutecznie oddziaływać na nich. Jeśli tego nie umiemy, to spada nasza skuteczność a to, co wartościowego mamy do dania innym będzie się marnować.

 

Jest oczywiście korzystne jeśli oszuści i agresorzy mają nieskuteczne style oddziaływania na otoczenie. Jednak niestety obserwuję, ze akurat te dwie grupy ludzi mają zdecydowanie ponadprzeciętną motywację, żeby skutecznego oddziaływania się uczyć. Dodatkowo mają oni także mniejsze zahamowania etyczne co znacznie zwiększa ich skuteczność w krótkim okresie.

 

Gra

Tak więc najwięcej w naszych relacjach jest Gry (35%). Oznacza to tendencję do:

• zniekształcania prawdy
• ukrywania autentycznych motywów działania
• mówienia tego, co się opłaca
• stosownie trików w obszarze słów, emocji, zachowań lub otoczenia
• itp.

W swoim pozytywnym wymiarze Gra daje jednak:

• dużo wdzięku w relacjach
• doskonałe dopasowanie stylu do odbiorcy
• wysokiej jakości zrozumienie drugiej strony
• możliwość skłonienia ludzi czy grup do zrobienia tego, za co później będą wdzięczni
• itp.

 

[auth]

 

Przyjrzymy się teraz Intencjom stojącym za zachowaniami opartymi na grze. Możemy wyróżnić trzy klasy intencji:

• negatywne – działamy po to, aby drugiej stronie zaszkodzić. Chcemy zyskać kosztem  drugiej strony,
• neutralne – druga strona nie jest dla nas ważna, po prostu działamy tak jak chcemy działać. Interes drugiej strony jest mało istotny,
• pozytywne – działamy dla dobra drugiej strony. Chcemy by druga strona zyskała w efekcie naszych działań.

W obecnych działaniach występujących w życiu biznesowym i cywilnym zdecydowanie przeważają gry negatywne. Gra jest stosowana głównie do celów oszukiwania drugiej strony. Grę oszukańczą nazywamy manipulacją. Chodzi w niej o to, aby ograć drugą stronę i zabrać jej podstępem (Gra zawiera ukryte dla drugiej strony strategie) to czego ona dobrowolnie nie zechciała by oddać.

 

Dominacja

Drugim stylem jeśli chodzi o częstość występowania jest Dominacja (30%). Dominatorzy umieją i lubią:

• działać z pozycji wyraźnej przewagi siły i możliwości
• kiedy ich się słucha i szybko wykonuje ich polecenia
• stosować siłę i prostotę w środkach oddziaływania
• czuć, że mają przewagę wprost (gracze lubią czuć dobrze zamaskowaną przewagę)
• …

Pozytywne zastosowania dominacji pozwalają na:

• ratowanie słabszych i będących w potrzebie
• bronienia słusznej sprawy
• prewencji
• dawania oparcia
• …

Obecnie Dominacja jest stosowana zarówno do szkodzenia jak też i do pomagania innym w równym stopniu. Dominacja jest bardziej widoczna i jawna.

 

Uległość

Trzeci, jeśli chodzi o częstotliwość występowania styl relacyjny to Uległość (20%). Uległość polega na rezygnowaniu z własnego dobra wtedy, kiedy nie musimy koniecznie ulec. Ludzie ulegli:

• nie walczą o „swoje”
• rezygnują „prewencyjnie”
• chcą aby inni o nich zadbali
• szukają bezpieczeństwa
• …

Uległość skierowana przeciwko innym praktycznie nie występuje, gdyż jest to wtedy już gra negatywna czyli manipulacja. Najwięcej jest uległości neutralnej intencyjnie (85%). Polega ona na tym, że dana osoba jest po prostu uległa i nie zajmuje się innymi. Ani nie chce im aktywnie szkodzić ani też pomagać. Ponieważ uległość wynika z rezygnacji z własnych racji, potrzeb i możliwości to stoi ona w opozycji do partnerstwa, dominacji i gry, które nie są skłonne z nich rezygnować. Realizują to jednaj innymi drogami.

 

Istnieje też mała grupa pomocnych zachowań uległych. W ramach takich zachowań osoby rezygnują z czegoś na rzecz innych uważając, że tak będzie lepiej dla całości relacji. Dzieje się tak albo w małych sprawach ”dla świętego spokoju” albo w chwilach zmęczenia, braku czasu lub słabości.

 

Partnerstwo

Czwartym stylem relacyjnym jest Partnerstwo (15%). Partnerzy:

• traktują innych jako równych sobie
• pytają o zdanie
• brzydzą się podstępami i użyciem siły zamiast argumentów merytorycznych
• często bywają „naiwni relacyjnie”
• …

Partnerzy rzadko stosują ten styl do szkodzenia innym. Dzieje się tak z dwóch powodów:

• styl partnerski stosują osoby o niskich potrzebach szkodzenia innym jawnie (dominacja negatywna – agresja) oraz niejawnie (gra negatywna – manipulacja)
• styl partnerski jest mniej skuteczny do szkodzenia innym w porównaniu do agresji i manipulacji.

 

Najczęściej obserwujemy neutralne intencyjnie stosowania partnerstwa. Osoba po prostu „jest partnerska” i stosuje ten styl niezależnie od tego czy jest on odpowiedni i skuteczny w danej sytuacji czy też przynosi straty.

 

Dużo (40%) zachowań partnerskich jest stosowanych wraz z pozytywną intencją. W tej grupie jest najwięcej zachowań, które mają na celu pomagać innym. Kłopot polega na tym, że zachowania partnerskie są skuteczne  w znacznie mniejszej skali niż się stosowane. Tak wiec sporo zachowań partnerskich się po prostu marnuje dostarczając przy okazji sporo frustracji stosującym je osobom. Nie rozumieją bowiem one, że „jednym kluczem nie otwiera się wszystkich zamków” nawet jeśli intencje otwierającego są piękne i szlachetne.

 

Tak więc mamy już zrobiony statystyczny przegląd występowania poszczególnych stylów. A teraz zadanie dla ciebie:

 

1. Zrób sobie analizę w jakim natężeniu występuje każdy z czterech stylów w twoim otoczeniu

• Partnerstwo ………%
• Dominacja ………%
• Gra ………%
• Uległość ……..%.

[/auth]