W poprzednim artykule omawiałem nietrafne zestawienie stylów relacyjnych w obrębie Partnerstwa. Teraz omówię różnice w pozostałych stylach.

Dominacja

Osoba A ma dwa razy niższą tendencję do dominacji niż B. Oznacza to, że będzie często przez B dominowana. Możne nawet powiedzieć że „sama się o to prosi”. Osoby dominujące nie szanują słabszych od siebie. Niemal instynktownie wyczuwają kto jest od nich słabszy i kiedy jest od nich słabszy. Wtedy właśnie naciskają. Zjawisko to obserwowałem wielokrotnie w różnych kontekstach zawodowych i osobistych.

 

Wskazania dla mojego klienta (A) polegają na tym, że ma on dwukrotnie zwiększyć swoje nastawienia i zachowania dominacyjne ale wyłącznie w życzliwej formie. Będzie to oznaczało wyrównanie siły dominacji pomiędzy stronami. Drugi etap będzie polegał na uzyskaniu znacznej przewagi dominacyjnej O=90.

Tak wysoka siłą dominacji jest A potrzebna ponieważ:

• tylko wyraźna przewaga dominacji pomiędzy dwoma dominatorami daje spokój i ład,
• osoba B ma zakres elastyczności w obszarze dominacji od 0 do 80% (ze0-80) co oznacza, że należy osiągnąć wynik powyżej jej trwałego zakresu możliwości,
• taki trening przyda się A w innych jego kontekstach zawodowych i wielokrotnie się my zwróci przyrostem efektów w ważnych dla niego kontekstach.

 

Tak więc będą z tego same korzyści. Klient A to rozumie i podoba mu się taki rozwój możliwości, choć oznacza to u niego znaczne wyjście poza obszar dotychczasowych zachowań. Chodzi jednak o to, by A rozwijając swoją bezpośrednią siłę oddziaływania nie przeszedł na „ciemną stronę mocy” i nie rozwijał agresji. Jego zadanie polega na rozwinięciu naprawdę dużej, życzliwej siły bezpośredniego oddziaływania na osobę B. Nie przeciwko B ale raczej dla B. I to jest kapitalnie ważna różnica w stosowaniu dominacji.

 

Gra

Osoba A jest obecnie zdecydowanie (jakieś trzy razy) lepsza w stosowaniu gry niż osoba A. I tylko dlatego mój klient jakoś sobie dawał do tej pory radę w tej relacji. Chociaż płacił za nią dużą cenę. Jednak osoba B ma nierozwinięty swój talent do gry. Gdyby go odkryła i poćwiczyła porządnie, to z 20% mogła by dojść do 70% a to jest naprawdę dużo.

 

 

Na razie i na szczęście dla A nie rozwinęła jeszcze swoich możliwości w tym zakresie. Gdyby to zrobiła byłoby już po osobie A. Jego racje oraz dotychczasowa pozycja zostały by bardzo poważnie naruszone.

 

Wskazania rozwojowe dla mojego klienta polegają na tym, że ma rozwinąć swoje umiejętności gry o 1/3. A to jest naprawdę duży przyrost. Podobnie jak przy treningu dominacji da mu to bardzo silne korzyści także poza tą relacją.

 

Uległość 

Osoba A ma dużą tendencję by w relacji z B „odpuszczać” dla świętego spokoju. Osoba B też ma taką tendencję, jednak trzy razy niższą! Jeśli sobie przypomnimy, że osoba B ma także zdecydowaną przewagą w obszarze dominacji, to jasne się staje dlaczego mój klient (A) jest w silnych opałach.

 

Jego zadanie rozwojowe polega na redukcji do zera wszelkiej uległości, która wynika ze słabości. Może oczywiście zmienić zdanie jednak pod wpływem racji a nie pod wpływem siły. Ponieważ osoba B ma potencjalnie duży zakres elastyczności w zakresie tego stylu, jest w stanie ulegać, w przypadkach gdy nie ma racji. Nawet jeśli do tej pory tego nie robiła.

 

Trening redukcji własnej uległości bardzo się przyda mojemu klientowi kiedy będzie rozwijał w sobie cechy zwycięzcy (patrz #3 tej serii).

Ignorancja 

Osoba A ma relatywnie dobre rozpoznanie sytuacji, w której się znajduje. Jednak tak dobry wynik osiągnęła dopiero ostatnio.  Wcześniej, zanim się ocknęła i podjęła decyzję żeby zrozumieć  i zmienić relację z B  jej ignorancja sięgała 40%. Słowem nie rozumiała ona prawidłowo niemal połowy zjawisk, które się działy pomiędzy nią a osobą B. Przy takim „zaawansowanym” poziomie mądrości relacyjnej trudno jest o prawidłowe działanie. Łatwo natomiast o błędnie działania i frustrację.

 

Relacja z B jest trudna i bardzo ważna jednocześnie. Błędy owocują dużymi stratami. Dlatego zadaniem A jest zrozumieć tą relację do końca.

 

Warto też zauważyć, iż postępy w zrozumieniu relacji (które są redukcją ignorancji) bardzo pomagają w rozwijaniu umiejętności gry.

 

Tak w zarysach wygląda użyteczność zbudowanej przeze mnie teorii pięciu wymiarów relacji.

 

Zadanie:

1. 1.      Zrób swoją własną charakterystykę.
2. 2.      Zrób charakterystykę kogoś, kogo dobrze znasz.
3. 3.      Jakie wymiary, z omówionych powyżej, warto ci jest rozwinąć?

W poprzednim artykule wskazałem na to, że za pomocą pięciu wymiarów:

• Partnerstwo,
• Dominacja,
• Gra,
• Uległość,
• Ignorancja,

możemy opisać każdą relację. Wtedy dużo lepiej rozumiemy jaka jest jej rzeczywista dynamika.

 

Dlatego też przyjrzyjmy się kłopotom mojego klienta (A)  w relacji z osobą (B). Dla przypomnienia:

1. ta relacja jest bardzo ważna dla oby stron,
2. jest bardzo trudna i przynosi straty oraz przykrości,
3. strony nie mogą ani same odejść ani też łatwo się pozbyć drugiej strony,
4. osoba B uważa, że gdyby A działała tak jak chce B, to sytuacja była by lepsza. Chociaż najlepiej by było gdyby nie musiała w ogóle z A współpracować.

 

Z powyższych względów wynika, że mój klient (A) nie może liczyć na współpracę z B nad zmianą charakteru relacji. Wszystko co może zrobić, musi zrobić samodzielnie (+ coaching, z którego korzysta).

Na początku naszych prac nad usprawnieniem relacji A=B opracowaliśmy profile zachowań obydwu osób. Określiliśmy jak silnie obie osoby posługują się poszczególnymi stylami relacyjnymi. Wyniki naszych prac mogą państwo obejrzeć w tabelce powyżej. Dla ułatwienia wyniki każdej z osób oznaczyłem innym kolorem.

 

Już na pierwszy rzut oka widać, że obie te osoby mają odmienne style działania. Omówimy je po kolei.

 

Partnerstwo

 

Mój klient (A) zachowuje się silnie partnersko w tej relacji (a85). Druga strona (B) ma ponad czterokrotnie mniej partnerstwa w swoich postawach i zachowaniach. Taka sytuacja oznacza przewidywalne problemy. Osoba A zachowując się partnersko w relacji z osobą, która tego partnerstwa od niej naprawdę nie chce i nie docenia silnie się deklasuje. W takiej sytuacji zachowania i postawy A są bardzo źle odbierane przez B, lekceważone i wykorzystywane przeciwko A.

 

Osoby silnie nastawione na partnerskie relacje często nie rozumieją, że ich ulubiony styl nie jest odpowiedni we wszystkich relacjach. Dodatkowo partnerzy często mają zadziwiająco niskie rozumienie tego, co się rzeczywiście dzieje w relacji i małą elastyczność działania.

 

Zalecenia dla mojego klienta (A) polegają na drastycznej redukcji postaw i zachowań partnerskich w tej relacji na jej obecnym poziomie. Na początek A ma obniżyć swoje partnerstwo do poziomu równego partnerstwu B czyli 20% a następnie zrezygnować z niego prawie w ogóle O = 5%. Takie zachowanie bardzo silnie ograniczy te zachowania, na których osoba A do tej pory regularnie traciła.

 

W przyszłości, po radykalnym przebudowaniu relacji A=B możliwe będzie zwiększenie partnerstwa A, ale już na innych zasadach. Osoba B ma szeroki zakres możliwości partnerskich zachowań ze0-80%. Może to dochodzić aż do 80%, czyli w podobne miejsce jak A teraz. Jednak B obdarza partnerskimi relacjami zupełnie inne osoby niż A teraz. I na tym polega duża część problemu w tej relacji!

 

Następne wymiary relacji A=B omówimy szczegółowo w kolejnym artykule.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W poprzednich artykułach omówiłem cztery główne styla w relacjach międzyludzkich. Warto się teraz przyjrzeć temu jak często każdy z tych stylów występuje. Na podstawie analiz, które wykonałem na bazie ponad 35 letniej praktyki i ponad 35 tysiącach ludzi, z którymi pracowałem bezpośrednio jako doradca, trener czy coach mogę się pokusić o wskazanie następujących proporcji:

• Partnerstwo 15%
• Dominacja 30%
• Gra 35%
• Uległość 20%.

 

To są oczywiście generalne proporcje. W określonych środowiskach, czy grupach zawodowych proporcje stosowanych stylów relacyjnych mogą być inne. A to ze względu na panującą tam specyfikę celów, doboru ludzi i rodzaju zachowań, którymi się wygrywa. I tak w obszarze zachowań dwóch wybranych grupy zawodowych o wyraźnej specyfice wynoszą one:

Wróćmy teraz do naszych ogólnych proporcji stylów komunikacyjnych. Aby skutecznie radzić sobie w sytuacjach, które napotykamy w swoim życiu zawodowym i prywatnym potrzebujemy:

• rozpoznawać style stosowane przez otoczenie
• dobierać właściwy zestaw sił i środków relacyjnych
• rozumieć zarówno ich bieżącą skuteczność jak i dalekosiężne efekty stosowania czyli etykę.

 

Jest to o tyle istotne, że jeśli pracujemy z dużą ilością różnorodnych ludzi, to powinniśmy umieć skutecznie oddziaływać na nich. Jeśli tego nie umiemy, to spada nasza skuteczność a to, co wartościowego mamy do dania innym będzie się marnować.

 

Jest oczywiście korzystne jeśli oszuści i agresorzy mają nieskuteczne style oddziaływania na otoczenie. Jednak niestety obserwuję, ze akurat te dwie grupy ludzi mają zdecydowanie ponadprzeciętną motywację, żeby skutecznego oddziaływania się uczyć. Dodatkowo mają oni także mniejsze zahamowania etyczne co znacznie zwiększa ich skuteczność w krótkim okresie.

 

Gra

Tak więc najwięcej w naszych relacjach jest Gry (35%). Oznacza to tendencję do:

• zniekształcania prawdy
• ukrywania autentycznych motywów działania
• mówienia tego, co się opłaca
• stosownie trików w obszarze słów, emocji, zachowań lub otoczenia
• itp.

W swoim pozytywnym wymiarze Gra daje jednak:

• dużo wdzięku w relacjach
• doskonałe dopasowanie stylu do odbiorcy
• wysokiej jakości zrozumienie drugiej strony
• możliwość skłonienia ludzi czy grup do zrobienia tego, za co później będą wdzięczni
• itp.

 

[auth]

 

Przyjrzymy się teraz Intencjom stojącym za zachowaniami opartymi na grze. Możemy wyróżnić trzy klasy intencji:

• negatywne – działamy po to, aby drugiej stronie zaszkodzić. Chcemy zyskać kosztem  drugiej strony,
• neutralne – druga strona nie jest dla nas ważna, po prostu działamy tak jak chcemy działać. Interes drugiej strony jest mało istotny,
• pozytywne – działamy dla dobra drugiej strony. Chcemy by druga strona zyskała w efekcie naszych działań.

W obecnych działaniach występujących w życiu biznesowym i cywilnym zdecydowanie przeważają gry negatywne. Gra jest stosowana głównie do celów oszukiwania drugiej strony. Grę oszukańczą nazywamy manipulacją. Chodzi w niej o to, aby ograć drugą stronę i zabrać jej podstępem (Gra zawiera ukryte dla drugiej strony strategie) to czego ona dobrowolnie nie zechciała by oddać.

 

Dominacja

Drugim stylem jeśli chodzi o częstość występowania jest Dominacja (30%). Dominatorzy umieją i lubią:

• działać z pozycji wyraźnej przewagi siły i możliwości
• kiedy ich się słucha i szybko wykonuje ich polecenia
• stosować siłę i prostotę w środkach oddziaływania
• czuć, że mają przewagę wprost (gracze lubią czuć dobrze zamaskowaną przewagę)
• …

Pozytywne zastosowania dominacji pozwalają na:

• ratowanie słabszych i będących w potrzebie
• bronienia słusznej sprawy
• prewencji
• dawania oparcia
• …

Obecnie Dominacja jest stosowana zarówno do szkodzenia jak też i do pomagania innym w równym stopniu. Dominacja jest bardziej widoczna i jawna.

 

Uległość

Trzeci, jeśli chodzi o częstotliwość występowania styl relacyjny to Uległość (20%). Uległość polega na rezygnowaniu z własnego dobra wtedy, kiedy nie musimy koniecznie ulec. Ludzie ulegli:

• nie walczą o „swoje”
• rezygnują „prewencyjnie”
• chcą aby inni o nich zadbali
• szukają bezpieczeństwa
• …

Uległość skierowana przeciwko innym praktycznie nie występuje, gdyż jest to wtedy już gra negatywna czyli manipulacja. Najwięcej jest uległości neutralnej intencyjnie (85%). Polega ona na tym, że dana osoba jest po prostu uległa i nie zajmuje się innymi. Ani nie chce im aktywnie szkodzić ani też pomagać. Ponieważ uległość wynika z rezygnacji z własnych racji, potrzeb i możliwości to stoi ona w opozycji do partnerstwa, dominacji i gry, które nie są skłonne z nich rezygnować. Realizują to jednaj innymi drogami.

 

Istnieje też mała grupa pomocnych zachowań uległych. W ramach takich zachowań osoby rezygnują z czegoś na rzecz innych uważając, że tak będzie lepiej dla całości relacji. Dzieje się tak albo w małych sprawach ”dla świętego spokoju” albo w chwilach zmęczenia, braku czasu lub słabości.

 

Partnerstwo

Czwartym stylem relacyjnym jest Partnerstwo (15%). Partnerzy:

• traktują innych jako równych sobie
• pytają o zdanie
• brzydzą się podstępami i użyciem siły zamiast argumentów merytorycznych
• często bywają „naiwni relacyjnie”
• …

Partnerzy rzadko stosują ten styl do szkodzenia innym. Dzieje się tak z dwóch powodów:

• styl partnerski stosują osoby o niskich potrzebach szkodzenia innym jawnie (dominacja negatywna – agresja) oraz niejawnie (gra negatywna – manipulacja)
• styl partnerski jest mniej skuteczny do szkodzenia innym w porównaniu do agresji i manipulacji.

 

Najczęściej obserwujemy neutralne intencyjnie stosowania partnerstwa. Osoba po prostu „jest partnerska” i stosuje ten styl niezależnie od tego czy jest on odpowiedni i skuteczny w danej sytuacji czy też przynosi straty.

 

Dużo (40%) zachowań partnerskich jest stosowanych wraz z pozytywną intencją. W tej grupie jest najwięcej zachowań, które mają na celu pomagać innym. Kłopot polega na tym, że zachowania partnerskie są skuteczne  w znacznie mniejszej skali niż się stosowane. Tak wiec sporo zachowań partnerskich się po prostu marnuje dostarczając przy okazji sporo frustracji stosującym je osobom. Nie rozumieją bowiem one, że „jednym kluczem nie otwiera się wszystkich zamków” nawet jeśli intencje otwierającego są piękne i szlachetne.

 

Tak więc mamy już zrobiony statystyczny przegląd występowania poszczególnych stylów. A teraz zadanie dla ciebie:

 

1. Zrób sobie analizę w jakim natężeniu występuje każdy z czterech stylów w twoim otoczeniu

• Partnerstwo ………%
• Dominacja ………%
• Gra ………%
• Uległość ……..%.

[/auth]

 

 

Do tej pory nauczyliśmy się sporo o tym jak rozumieć i jak precyzyjnie opisać rodzaj relacji, która jest dla nas ważna. Teraz przyjrzymy się uważniej sposobom w jakie ludzie w tej relacji się zachowują. Aby zmienić na lepsze trudną relację warto dobrze ją rozpoznać. Bez tego nasze działania będą mało precyzyjne. I tak trudna relacja jest trudna. Jest mało prawdopodobne, że jej zmiana będzie łatwą i oczywistą sprawą.

 

Na potrzeby licznych prac, które wykonuję dla biznesowych i cywilnych klientów, wypracowałem typologię relacji. Bardzo dobrze opisuje ona praktycznie wszystkie ich typy.  Opiera się ona na pięciu zasadniczych wymiarach relacji:

• Partnerstwo
• Dominacja
• Gra
• Uległość
• Ignorancja

Pozwolę sobie teraz na krótkie opisy użytych powyżej pojęć.

 

Partnerstwo polega na dbaniu zarówno o swoje własne interesy, jak też i o interesy drugiej strony. W partnerstwie uważamy, że druga strona jest tak samo ważna jak my i to pomimo istniejących różnic pozycji, umiejętności, wiedzy itp.

Partnerstwo jest dobrze opisane w klasycznej już Harwardzkiej strategii negocjacyjnej czy asertywnym podejściu do relacji typu „Win – Win”.

Słowa, które często kojarzą się z partnerstwem to: współpraca, wzajemność, zaufanie, pomoc.

W partnerstwie najważniejsza jest PRAWDA. To, jak naprawdę jest (czyli PRAWDA) jest bardzo szanowane i silnie wpływa na decyzje oraz postępowanie. Dlatego partnerzy przestrzegają ustalonych reguł i zasad. Bardzo niechętnie oszukują i stosują siłowe rozwiązania.

 

Ćwiczenie:

1. 1.      Pomyśl teraz przez chwilę: jakich znasz ludzi, którzy mają dużo Partnerstwa w swoim podejściu do innych i zachowaniach?
2. 2.      Ile jest Partnerstwa w twoich relacjach? Kiedy i z kim je stosujesz? Kiedy stosujesz co innego?

 

Dominacja polega na wykorzystywaniem posiadanej przewagi w celu osiągniecia swoich celów. Dominant chcę rządzić i decydować. Lubi wydawać polecenia i cieszy go kiedy inni szybko i sprawnie je wykonują.

Dominanci instynktownie rozpoznają kto jest silniejszy / ważniejszy od kogo. Jest to ich główny obszar zainteresowania. Dominantów drażni słabość u innych a także u siebie. Często wtedy atakują. Dominanci cenią siłę, heroizm, zdecydowanie. Nie umieją sprawnie działać kiedy kierują nimi ludzie słabsi choć bardziej kompetentni.

Dominant nie potrafi szanować słabszych od siebie!

 

Dominacja może ona występować z trzema intencjami jej stosowania:

• Dominacja wroga – Agresja                                                                                                           Dominacja z zamiarem osiągnięcia korzyści kosztem drugiej strony – np. wrogie przejęcie w biznesie, napad i wymuszenie, wykorzystanie dominującej pozycji w negocjacjach, niektóre zachowania menadżerów lub pracowników, dręczenie pracownika w celu przyspieszenia jego rezygnacji z pracy, rządzenie w domu lub w relacji osobistej itp.
• Dominacja neutralna intencyjnie – osoba, która stosuje takie podejście nie chce ani niszczyć ani dbać o drugą stronę relacji, po prostu działa korzystając z przewagi nad otoczeniem, którą posiada. Nie liczy się też specjalnie z tym, co się dzieje z drugą osobą.
• Dominacyjna dbałość – wykorzystywanie swojej przewagi do dbania o drugą stronę relacji. Występuje często u dominujących i kochających rodziców. Występuje też w biznesie np. przy uzasadnionym cięciu wydatków, które wpływa poprawę pozycji firmy i stabilizację zatrudnienia.

 

Ćwiczenie:

1. 1.      Pomyśl teraz przez chwilę: jakich znasz ludzi, którzy mają dużo Dominacji w swoim podejściu do innych i zachowaniach?
2. 2.      Ile jest Dominacji w twoich relacjach? Kiedy i z kim ją stosujesz? Kiedy stosujesz co innego?

 

Gra polega na wykorzystywaniu swojej zręczności i finezji w celu osiągnięcia zamierzonych celów. O ile dominacja wykorzystuje przewagę wprost i jest doskonale rozpoznawana oraz widoczna, to gra jest jej przeciwieństwem gdyż porusza się po możliwie nierozpoznawalnych dla drugiej strony strategiach działania.

Gracze bardzo lubią maskować rzeczywisty sens swoich działań. Lubią ukrywać środki, które stosują kierując uwagę drugiej strony na inne elementy.

Gracze uwielbiają subtelne działania. Cieszy ich finezja tego, co robią. Mają problemy aby szanować ludzi, którzy gorzej od nich grają. Często uważają ich za prymitywnych i głupich (niezależnie od wykształcenia).

 

Także gra może występować z trzema intencjami jej stosowania:

• Manipulacja – zamaskowana agresja polegająca w swojej istocie na podstępnym uzyskaniu tego, co osoba nie zgodziła by się dać, gdyby rozumiała sens i intencje zabiegów,
• Gra neutralna intencyjnie – są osoby, które nie cenią prostej komunikacji i lubią komunikację o ukrytej dla rozmówcy logice, lubią się bawić finezją komunikacji,
• Gra jako forma dbania o drugą stronę relacji – np. flirt. Możliwe jest także dbanie o inne osoby w sposób, który jest dla niech nieoczywisty lub wręcz niedostrzegalny.

 

Ćwiczenie:

1. 1.      Pomyśl teraz przez chwilę: jakich znasz ludzi, którzy mają dużo Gry w swoim podejściu do innych i zachowaniach?
2. 2.      Ile jest Gry w twoich relacjach? Kiedy i z kim ją stosujesz? Kiedy stosujesz co innego?

 

Uległość to rezygnacja z tego, czego chcemy i co jest nam naprawdę potrzebne. Wynika ona najczęściej ze słabości, obniżonego poczucia własnej wartości czy ideologicznych przesłanek. Należy odróżnić prawdziwą uległość od udawanej uległości będącej jedną z możliwych gier (nie jest to wtedy uległość lecz gra).

 

Ćwiczenie:

1. 1.      Pomyśl teraz przez chwilę: jakich znasz ludzi, którzy mają dużo Uległości w swoim podejściu do innych i zachowaniach?
2. 2.      Ile jest Uległości w twoich relacjach? Kiedy i z kim ją stosujesz? Kiedy stosujesz co innego?

Ignorancja to zjawisko polegające na tym, że dotknięta nim osoba nie rozpoznaje istotnych, dla danej sprawy, zjawisk. Słowem ma nieadekwatny obraz sytuacji. I opierając swoje działania na takim obrazie popełnia błędy. Do typowych przejawów z tego zakresu należą błędne założenia dotyczące intencji innych osób typu „przecież on chce dobrze dla ciebie”.

 

Ćwiczenie:

1. 1.      Pomyśl teraz przez chwilę: jakich znasz ludzi, którzy mają dużo Ignorancji w swoim podejściu do innych i zachowaniach?
2. 2.      Ile jest Ignorancji w twoich relacjach? Kiedy i z kim ją stosujesz? Kiedy stosujesz co innego?

 

 

A teraz trochę o intencjach lub powodach działania.

Każdy z wymienionych powyżej pięciu sposobów działania może być robiony z trzech zasadniczych powodów:

• dla drugiej strony relacji – „w ten sposób dbam o ciebie”
• neutralnie – „nie obchodzisz mnie za bardzo, robię to co chcę i już”
• przeciwko drugiej stronie – „w ten sposób chcę ci zaszkodzić”.

 

Poniżej zamieszczam przykładowy profil jednego z prezesów. Pokazuje on w jaki sposób ta osoba traktuje swoje firmowe otoczenie.

 

 

Prezes, którego profil zamieściłem powyżej w swoim podejściu i zachowaniach stosuje dwie główne strategie: Gra i Dominacja. Pozostałe sposoby oddziaływania na otoczenie czyli Partnerstwo i Uległość ma mało rozwinięte.

Ma także niski poziom Ignorancji, czyli dobrze rozpoznaje otoczenie i działających w nim ludzi.

W następnym artykule powrócimy do naszego przykłady. Pokażę wtedy jak wygląda sposób w jaki osoba A i B traktują siebie nawzajem.

 

 

 

 

 

 

 

Skoro już wiemy, że obie strony relacji A i B, mają duże problemy z jakością tej relacji to przyjrzyjmy się teraz ich gotowości do zmiany własnej sytuacji. Kłopot ze zmiana takich sytuacji polega głównie na tym, że najczęściej ludzie chcą aby to ta druga strona się zmieniła i uważają, ze wtedy wszystko będzie dobrze. Świadczy to swoistej głupocie. A to, że jest ona bardzo rozpowszechniona nie zmniejsza skali jej szkodliwości. Każda poważna zmiana, której chce człowiek rozpoczyna się najpierw w jego wnętrzu, a następnie idzie na zewnątrz do innych ludzi.

 

Aby zmienić ważne dla siebie relacje niektórzy ludzie:

• działają choć źle rozumieją co i jak trzeba zmienić
• wiedzą co trzeba zmienić i nie zmieniają tego.

Ta druga grupa ma dużo większy problem. Trudniej jest jej uzyskać prawdziwie trwałą i użyteczną zmianę.

 

Przejdziemy teraz do analizy tego, jak obie osoby odbierają sytuację zmiany w swoim myśleniu, odczuwaniu i działaniu. Gotowość do dokonania zmiany możemy opisać za pomocą trzech parametrów:

• potrzeba zmiany
• rozumienie na czym zmiana polega
• działanie aż do osiągnięcia pełnego sukcesu.

 

A teraz przyjrzyjmy się jak te trzy parametry wyglądają w relacji, która służy nam za przykład:

• potrzeba zmiany wynosi u: A100%, a u   B100%
• Rozumienie co należy zmienić:  A85%    B20%
• Ma gotowość by skutecznie działać : A100%   B10%

 

Potrzebę zmiany obie strony mają obie osoby pełną. Jest to podstawowy warunek udanej przebudowy relacji. Relacja jest dla nich bardzo ważna i jednocześnie bardzo trudna. Nie mogą też jej uniknąć bez naprawdę dużych strat.

 

Tak dobrze nie jest już jeśli chodzi o rozumienie co trzeba zmienić. Osoba A ma 85% trafne rozumienie sytuacji, jej kluczowych uwarunkowań i tego jakie zmiany potrzebne są u niej samej. Brakujące 15% znajduje się w obszarze rozumienia tych uwarunkowań strony B, które są odmienne strukturalnie od jej własnych uwarunkowań. Ale i tak mamy naprawdę dobry poziom rozpoznania tej trudnej sytuacji. Dzięki niemu osoba A osiągnęła już próg skuteczności „S” i to co robi przyczynia się do postępów. Jednak wyjściowo startowała z 35% poziomu rozumienia sytuacji co powodowało, że jej działania były nieskuteczne i wywoływały u niej (oraz u B) wiele frustracji. Podwyższony  poziom rozpoznania osoba A osiągnęła pracując w ramach Zaawansowanych Programów Osiągnięć^TMT.

 

Osoba B ma rozpoznanie sytuacji i jej prawdziwych uwarunkowań w 20% trafne. Oznacza to, że nawet jak działa, to działa głównie nietrafnie. Duża ilość porażek obniża też jej gotowość do dalszych starań. To jest taka sytuacja jakby osoba B miała dużą potrzebę otwarcia drzwi jedna z uporem używała niewłaściwego zestawu kluczy.

 

I wreszcie trzeci parametr, czyli gotowość do realizacji, tych zmian, które są w danej sytuacji potrzebne. I tu dochodzimy do bardzo ważnej zasady. Większość ludzi ma duże problemy w relacjach ponieważ te zmiany, do których wystarczały łatwe działania zostały już zrobione. Zostały im te zmiany, które wymagają zmian trudnych lub bardzo trudnych. A tych zmian większość ludzi nie chce nawet rozpoznać nie mówiąc już o ich dokonaniu.

Osoba A ma pełną gotowość zrobienia tego wszystkiego, czego wymaga od niej relacja A=B. Jej gotowość jest daleko poza progiem skuteczności. A to bardzo dobrze rokuje.

 

Osoba B praktycznie rzecz biorąc takiej gotowości nie ma w ogóle. Ma oczywiście gotowość do powtarzania tych wzorów:

• myślenia
• nastawień
• działania,

które do tej pory używa i które nie działają.

 

Tak więc mamy sytuację niesymetryczną. Tylko jedna osoba (A) może skutecznie zmieniać destrukcyjny wzór tej relacji. Czy to oznacza, że nie ma szans na powodzenie? Otóż ma pełne szanse na skuteczną zmianę tej destrukcyjnej sytuacji.

I na tym polega teraz zadanie mojego klienta.

 

W poprzednich artykułach ustaliliśmy jakie lekcje ma do odrobienia osoba A i osoba B. W tym przyjrzymy się temu jak duże są to lekcje. To znaczy ile z potrzebnych danej osobie kompetencji już ona pozsiada a ile powinna jeszcze wypracować dla swojej ewidentnej korzyści.

 

Lekcje osoby A:

• gniew = 20% wszystkich lekcji

Osoba A ma trudności w doświadczaniem i odpowiednim wyrażaniem swojego własnego gniewu. Rodzi to problemy u niej i w jej otoczeniu.

• zwycięzca 70% wszystkich lekcji

Osoba A potrzebuje zwyciężać dużo częściej i w lepszym stylu, niż to robi dotychczas. Jest jej to potrzebne do realizacji jej ważnych celów życiowych. Ta lekcja jest dla niej strategicznie istotna. Jeśli się tego nie nauczy, to może się pożegnać z tym, na czym jej bardzo zależy. Powinna się też nauczyć jak zwyciężać, aby w konsekwencji wygrywali wszyscy.

• moralny 30% wszystkich lekcji

Trudny charakter relacji A-B prowokuje do nieetycznych posunięć. To znaczy takich, które dają krótkotrwałą wygraną, za którą trzeba będzie później wielokrotnie więcej zapłacić. Osoba A powinna bardzo się pilnować, żeby nie wpadać w takie pułapki pod ciśnieniem tego co się dzieje w relacji.

 

Jak widać z powyższych wykresów osoba A ma najwięcej do zrobienia w obszarze bezpiecznego doświadczania własnego gniewu u umiejętności odpowiednio trafnego jego wyrażania w relacji z osobą B. Musi ona, w tym zakresie, dobudować drugie tyle swoich kompetencji aby osiągnąć minimalny próg skuteczności zaznaczony na wykresie literką „s”.

Także Myślenie, odczuwanie i działanie z pozycji „Zwycięzcy” wymaga 20% przyrostu kompetencji i odpowiednio trafnego działania. Najlepiej jest w obszarze moralnych aspektów działania osoby A. Ma ona minimalny poziom skuteczności. Ten poziom nie daje jej jednak rezerwy oraz wygody. Pod ciśnieniem problemów i konfliktów łatwo jest obniżyć moralny standard własnego myślenie, nastawień oraz działania.

Tak wyglądają lekcje lub mówiąc bardziej naukowo „luki kompetencyjne” osoby A w relacji z osobą B.

Lekcje osoby B:

• życzliwy 35% wszystkich lekcji

Osoba B ma zdecydowanie za mało życzliwości w relacji z A. Lej lekcja polega na tym by zauważać to co dobre w tej relacji, komunikować to, cieszyć się tym i korzystać z tego. Obecnie 95% komunikatów wysyłanych przez B dotyczy negatywów. To generuje dużą część problemów, które w tej relacji występują.

• infantylny 55% wszystkich lekcji

Osoba B prezentuje duży pakiet myślenia, uczuć i zachowań, które nie odpowiadają ani jej wiekowi ani jej roli. W tej relacji ujawniają się stare i nierozwiązane problemy z dzieciństwa B. B i tak musi je w końcu rozwiązać. Jednak relacja z A nie jest do tego najlepsza.

• żarłoczny/zachłanny 10% wszystkich lekcji

Osoba B chce więcej i więcej. Przekracza granice A. Bez pytania bierze to, na co nie ma zgody A. Nie dotrzymuje też zobowiązań i umów. Jeśli, w takiej sprawie, dochodzi do konfrontacji B swobodnie reinterpretuje sens umowy.

Osoba B ma także swoje deficyty w tej relacji. Pierwszym z nich jest życzliwość w podejściu do osoby A, do jej działań i osiągnięć. Postęp, który daje minimalny próg skuteczności w tym zakresie wynosi 70%. A to jest ogromnie dużo. Oznacza to potrzebę gruntownego przebudowania postawy i zachowań. Przenosząc na chwilę uwagę na pole Analizy Transakcyjnej osoba B działa z pozycji silnego Rodzica Krytycznego.

 

Drugi obszar potrzebnych zmian osobie B dotyczy nieadekwatnych do relacji i sytuacji z nią związanych  zachowań wynikających z pozycji Dziecka. Osoba B ma silne potrzeby żeby się nią zaopiekować (Dziecko) a jednocześnie trzyma osobę A na dystans postawą i zachowaniami Rodzica Krytycznego. I to jej się udaje ponieważ osoba A nie radzi sobie wystarczająco swobodnie ze zmasowana krytyką z pozycji dominacji. Tak więc obie strony tej relacji wzajemnie sobie pomagają w tym by sytuacja była dalej trudna, bolesna i kosztowna. Ich deficyty wzajemnie się dopełniają i wspomagają. Z takiej sytuacji nie ma łatwego wyjścia. Chyba że chociaż jedna osoba prawidłowo zrozumie dysfunkcjonalny schemat relacji i trafnie przebuduje swoje kompetencje.

 

Trzecią lekcją dla osoby B jest ograniczenie własnej ekspansji kosztem otoczenia. Redukcja tych zachowań praktycznie do zera da jej inny odbiór ze strony otoczenia. Nie znaczy to, że osoba B powinna zrezygnować ze swoich aspiracji czy celów. Jednak kiedy nie będzie ich realizowała w prosty i bezpardonowy sposób kosztem osoby A dostanie zupełnie inny klimat relacji.

 

Tak więc mamy już omówione lekcje (luki kompetencyjne), które stoją przed każdą z omawianych tu osób. Jak łatwo zauważyć nie są one małe. Ich zakres i to, że wzajemnie się wzmacniają powoduje trudności w relacji. Najlepiej by było, gdyby obie osoby:

1. rozpoznały trafnie dlaczego istnieją w ich relacji trudności
2. odrobiły swoje lekcje rozwojowe
3. przebudowały relację na przyjazną i efektywną.

Jednak nie jest to takie proste. I o tym napiszemy w następnym artykule.

 

 

 

 

Wykonujemy analizy uwarunkowań relacji zawodowych, osobistych, rodzinnych Doradzamy jak skutecznie rozwiązywać istniejące tu problemy Prowadzimy coaching ukierunkowany na radzenie sobie w trudnych ytuacjach: zawodowych osobistych rodzinnych. kontakt:    biuro@TMTgroup.pl      tel: 22 615 60 91

 

W poprzednim artykule omówiliśmy teorię „lekcji” oraz perspektywę osoby A. W tym artykule omówimy to, jak relacja A=B wygląda od strony osoby B.

 

Dla osoby B ta relacja jest również bardzo ważna. A to znaczy, że od tej relacji zależy dużo z tego co jest dla B ważne. Jest to też relacja, którą B nie może opuścić bez bardzo dużych strat po swojej stronie. Takie sytuacje nazywamy „pułapkami rozwojowymi”. Zmuszają nas bowiem do podjęcia działań, których sami i dobrowolnie nigdy byśmy nie podjęli. W tym sensie są bardzo pożyteczne rozwojowo. Pojawiają się bowiem tam, gdzie mamy za mało mądrości, siły i techniki do chętnego zajęcia się tym, co warto w sobie zmienić.

 

Dla osoby B relacja z A jest:

• Bardzo ważna – Wr100%
• Bardzo trudna – jakość relacji od strony A wynosi zaledwie 30%  – Jr30%. To jest wynik poniżej szkolnej dwójki!

 

Przyjrzyjmy się teraz lekcjom, które relacja A=B niesie stronie B.

Lekcje osoby B:

• życzliwy 35% wszystkich lekcji

Osoba B ma zdecydowanie za mało życzliwości w relacji z A. Lej lekcja polega na tym by zauważać to co dobre w tej relacji, komunikować to, cieszyć się tym i korzystać z tego. Obecnie 95% komunikatów wysyłanych przez B dotyczy negatywów. To generuje dużą część problemów, które w tej relacji występują.

• infantylny 55% wszystkich lekcji

Osoba B prezentuje duży pakiet myślenia, uczuć i zachowań, które nie odpowiadają ani jej wiekowi ani jej roli. W tej relacji ujawniają się stare i nierozwiązane problemy z dzieciństwa B. B i tak musi je w końcu rozwiązać. Jednak relacja z A nie jest do tego najlepsza.

• żarłoczny 10% wszystkich lekcji

Osoba B chce więcej i więcej. Przekracza granice A. Bez pytania bierze to, na co nie ma zgody A. Nie dotrzymuje też zobowiązań i umów. Jeśli, w takiej sprawie, dochodzi do konfrontacji B swobodnie reinterpretuje sens umowy.

 

Zestawienie obu zestawów lekcji dla A i dla B umieściliśmy w tabeli poniżej.

Jeśli osoba B odrobi powyższe lekcje to jakość jej relacji z A wzrośnie z Jr30% na 95%. Słowem będzie wtedy miała w pełni wartościową, korzystną relację zamiast relacji bolesnej i bardzo trudnej. Kłopot polega jednak na tym, że pracuję w ramach Zaawansowanych Programów Osiągnięć z osobą A i ona już rozumie dynamikę tego związku oraz związane z tym potrzeby rozwojowe. Osoba B nie współpracuje, jest z nią trudno rozmawiać na ten temat. I (na razie przynajmniej) nie ma mowy o tym by zechciała się tej relacji przyjrzeć na tyle by zrozumieć jej rzeczywiste uwarunkowania. Dlatego mój klient (A) pracuje nad swoją wygodą i skutecznością tej relacji samodzielnie.

 

Można się samodzielnie:

• wyswobodzić z trudnych uwikłań relacji
• wyraźnie zwiększyć skuteczność własnego oddziaływania na drugą osobę.

Do tego nie potrzebujemy ani współpracy tej drugiej osoby ani nawet jej wiedzy o tym co robimy.

 

Tak więc obie strony mają swoje lekcje do odrobienia. Ponieważ lekcje te nie są łatwe to najchętniej by uniknęły ich odrabiania. Jednak relacja schwyciła ich w pułapkę i trzyma w dużej niewygodzie. Ta niewygoda stwarza silną motywację do zmiany. Jest to jednak motywacja powstała z przymusu. Jest oczywiście lepiej, kiedy ludzie rozwijają swoje możliwości dlatego bo chcą. Jeśli jednak nie chcą to prędzej czy później napotkają na sytuację, która ich do tego zmusi.

 

Chętnych los prowadzi.

Niechętnych wlecze.

                                                                  Seneka Starszy

 

Każda relacja:

• zwłaszcza relacja długotrwała
• silna i ważna
• trudna

ma swoje znaczenie edukacyjne, czyli Lekcję.

 

Lekcja, jest to co koniecznie potrzebujemy się, z tej relacji nauczyć. Czasami te lekcje są przyjemne a czasami trudne. Czasami są łatwe a czasami bardzo trudne.

Lekcja, jest tym, co w danej relacji rozwijamy, ćwiczymy, doskonalimy… Pytania, które pomagają nam znaleźć ową lekcję brzmią:

• Co jest mi koniecznie potrzebne, żeby ta relacja działała prawidłowo?
• Co sprawia mi, w ej relacji, trudność?
• Jakie moje cechy, zachowania, umiejętności testuje ta relacja?

Kiedy nauczymy się już tego, czego wymaga od nas dana relacja, to przestaje być ona dla nas trudna. Odzyskujemy swobodę i skuteczność działania. Nie znaczy to jednak, że zrobi się ona relacja wspaniałą. Relacja zależy od dwóch (lub kilku) stron. Oznacza to tylko/aż, że zyskujemy maksymalną, możliwą w danej sytuacji skuteczność i relacja przestaje nas obciążać.

Precyzyjne znalezienie Lekcji związanych z daną relacją nie zawsze jest banalnie proste. Jednak ich znalezienie daje ogromny postęp na drodze do usprawniania relacji. Kiedy prawidłowo odnajdziemy nasze lekcje, to staje się jasne co mamy do zrobienia. Warto też pamiętać, że tylko odrobienie prawdziwych lekcji ukrytych w danej relacji daje tu prawdziwy postęp.

Bardzo wyraźnie chcę podkreślić dwie fundamentalne reguły:

1. tylko odrobienie prawdziwych lekcji ukrytych w danej relacji daje tu prawdziwy postęp,
2. nieodrobione lekcje w danej relacji będą się powtarzać w innych relacjach, które napotkamy na swojej drodze życiowej.

Jeśli odpuścimy sobie jakąś istotną lekcję, to napotkamy ją w innych relacjach. W następnych relacjach będzie też ona coraz trudniejsza do obejścia.

Lekcje osoby A:

• gniew = 20% wszystkich lekcji

Osoba A ma trudności w doświadczaniem i odpowiednim wyrażaniem swojego własnego gniewu. Rodzi to problemy u niej i w jej otoczeniu.

• zwycięzca 70% wszystkich lekcji

Osoba A potrzebuje zwyciężać dużo częściej i w lepszym stylu, niż to robi dotychczas. Jest jej to potrzebne do realizacji jej ważnych celów życiowych. Ta lekcja jest dla niej strategicznie istotna. Jeśli się tego nie nauczy, to może się pożegnać z tym, na czym jej bardzo zależy. Powinna się też nauczyć jak zwyciężać, aby w konsekwencji wygrywali wszyscy.

• moralny 30% wszystkich lekcji

Trudny charakter relacji A-B prowokuje do nieetycznych posunięć. To znaczy takich, które dają krótkotrwałą wygraną, za którą trzeba będzie później wielokrotnie więcej zapłacić. Osoba A powinna bardzo się pilnować, żeby nie wpadać w takie pułapki pod ciśnieniem tego co się dzieje w relacji.

 

Jeśli osoba A odrobi w pełni te trzy lekcje, to relacja z osoba B przestanie być dla niej trudna. Osoba A będzie umiała wtedy realizować skutecznie swoje cele i interesy i potrzeby. Sytuacja wtedy zmieni się radykalnie. Jakość relacji Jr wzrośnie z wyjściowego poziomu 35% do poziomu 90%. A to jest olbrzymi skok jakości. Taki skok oznacza, ze dana relacja przestaje być trudna. Osoba a zyskuje w niej skuteczność, wygodę i swobodę działania.

 

 

 

 

Ponad to, umiejętności wyćwiczone w ramach relacji A-B przydadzą się osobie A na innych odcinkach jej życia zawodowego i prywatnego silnie się przyczyniając do wzrostu jej poziomu osiągnięć.

 

Lekcje osoby B:

• mężny = 60% wszystkich lekcji

Osoba B jest zbyt „mężna”. Wskazana jest redukcja tej cechy z 70% na 10%.

Bierze niepotrzebnie wiele spraw na siebie. Często też je nie kończy lub robi powierzchownie. Jest zbyt przywiązana do tego, żeby być dzielna, wszystko wiedzieć, na wszystkim się znać. Praktycznie nigdy nie przyznaje się do pomyłek i błędów, gdyż to rujnuje jej wyobrażenie o sobie samym. Jej lekcja, w tej relacji, polega na tym by odważyła się przejść poza fasadę swojego prezentowania siebie innym i by nauczyła się że ma także słabości i to wcale nie zagraża jej istnieniu. Co ciekawe jeśli B zrezygnuje z fasadowego wizerunku niezłomnego człowieka, który sobie świetnie radzi w każdej sytuacji to dostanie więcej wsparcia i sympatii od innych.

• dostojny = 30% wszystkich lekcji

Osoba B ma w sobie dużo dostojeństwa w bardzo dobrym wydaniu, które prawie nie ujawnia. Wskazany jest wzrost tej cechy z 10% na 90%.

Spora część tych zachowań otoczenia, które B usiłuje wymuszać teraz siłą (dominacja) może być osiągnięta poprzez autentyczne dostojeństwo w byciu i wpływaniu na innych. Oznacza to jednak dużą zmianę w stylu działania.

• zrównoważony = 10% wszystkich lekcji

Osoba B gromadzi własną frustrację, a następnie wybucha. Jej trzecią lekcją, do przerobienia w tej relacji, jest wzrost własnego zrównoważenia z 35% na 95%. Warto zauważyć, że redukcja cechy „mężność” i wzrost „dostojności” wyraźnie jej w tym pomogą.

Jeśli osoba B odrobi powyższe lekcje to jakość jej relacji z A wzrośnie z Jr30% na 95%. Słowem będzie wtedy miała w pełni wartościową, korzystną relację zamiast relacji bolesnej i bardzo trudnej. Kłopot polega jednak na tym, że pracuję w ramach Zaawansowanych Programów Osiągnięć z osobą A i ona już rozumie dynamikę tego związku oraz związane z tym potrzeby rozwojowe. Osoba B nie współpracuje, jest z nią trudno rozmawiać na ten temat. I (na razie przynajmniej) nie ma mowy o tym by zechciała się tej relacji przyjrzeć na tyle by zrozumieć jej rzeczywiste uwarunkowania. Dlatego mój klient (A) pracuje nad swoją wygodą i skutecznością tej relacji samodzielnie.

 

Można się samodzielnie:

• wyswobodzić z trudnych uwikłań relacji
• wyraźnie zwiększyć skuteczność własnego oddziaływania na drugą osobę.

Do tego nie potrzebujemy ani współpracy tej drugiej osoby ani nawet jej wiedzy o tym co robimy.

 

W tym artykule przyjrzymy się dokładnej dwóm kluczowym parametrom opisującym relacje:

• Wr – waga relacji i
• Jr – jakość relacji.

Wszystkie relacje, te które:

• mieliśmy
• mamy
• będziemy mieć

można, a nawet bardzo warto, opisać za pomocą tych dwóch kluczowych parametrów. Dzięki temu możemy sobie ustawić priorytety w pracy nad relacjami. Kiedy podczas szkoleń lub coachingu pytam ludzi o takie priorytety, to prawie wszyscy się zastanawiają. A to znaczy, że nie wiedzą. To zaś z kolei znaczy, że prawdopodobnie mają jeszcze duże rezerwy z zakresie poprawy jakości swoich kluczowych relacji.

Dlatego, bardzo cię proszę, wypełnij tą tabelę wpisując w występujące tam pola swoje relacje. Zacznij od najwyższego wiersza i wypełnij go dokładnie. Powinni się tam znaleźć wszyscy kluczowi dla twojego życia i kariery zawodowej ludzie. Następnie wypełnij środkowy wiersz. Na końcu podaj tylko przykłady z najniżej położonego wiersza. Tak wypełniona tabela jest dobrą podstawą do skutecznego zarządzania relacjami. Zrób koniecznie to ćwiczenie. W następnym artykule będziemy na nim bazować.

Omawiana w poprzednim artykule relacja należy do Relacji:

• Bardzo Ważnych i jednocześnie
• Zdecydowanie Złych.

Tak więc, ponieważ mój klient nie może uniknąć tej relacji to powinien maksymalnie ją usprawnić. Z naszych analiz wynika, że jest to w pełni możliwe choć będzie trudne.

 

W następnym artykule pójdziemy dalej w nauce tego jak usprawniać relacje. Chciałbym cię jednak tutaj ostrzec. Usprawnianie relacji nie polega na czytaniu. Tutaj chodzi o precyzyjnie ukierunkowane działanie. Tak więc wykonaj proszę ćwiczenia z dwóch pierwszych artykułów. Bez tego, czytając następne artykuły, będziesz się ślizgać po wierzchu tego, co jest tu naprawdę ważne i skuteczne.